xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
×


كهرباء القلب نعم، قلبك يُصدر بعض الكهرباء!




كهرباء القلب
نعم، قلبك يُصدر بعض الكهرباء!
المقال مقروءا بصوت الأستاذ مصطفى جمال على soundcloud:

https://soundcloud.com/muslimresearchers/ue03qwvvphoh?fbclid=IwAR1QSXuoGWRd6ZF8MCz_zgiHQ9YCDmmoJtDoV-J2zwdNx9eyPL0lGfqg28k


بدأت القصة عام 1790م حين اكتشف الطبيب لويجي جلفاني (Luigi Galvani) أن أرجل الضفدع تتحرك نتيجةً للصعق الكهربي ويُعد جالفاني مُكتشف ظاهرة وجود كهرباء في العضلات والجهاز العصبي، ثم اكتشف العالمان كوليكر ومولر (Kollicker & Muller) أنه عند وضع عصب حركي لساق ضفدع فوق قلبه المعزول كانت الساق تنتفض مع كل ضربة قلب فاستنتجوا أن القلب يمكنه إنتاج سيالات عصبية كهربية.
وفي الثمانينات من القرن التاسع عشر اكتشف لودويغ وولر (Ludwig & Waller) أن مراقبة كهرباء القلب ممكنة من خلال الجلد (لانتشارها حتى سطحه) فاخترعا جهازًا يسمى جهاز قياس الكهرباء الشعيري (capillary electrometer) يتكون من مسار كهربي يوضع على الجلد موصَّلاً بشعيرة توضع داخل حقل كهربي يعمل على تضخيم أي نشاط كهربي ضعيف إلى أن تطوَّرَ الجهاز عام1901م على يد آينثوفن ليقوم برسم هذه الموجات الناتجة عن اهتزاز الشعيرة، تمامًا كفكرة رسم الموجات التي يرسمها مقياس ريختر للزلزال (لا بد أنك الآن تذكرت شكل الجهاز الذي شاهدته في التلفاز على الأقل).
ومن هنا بدأت فكرة جهاز يقوم برصد الموجات الطبيعية الناتجة. فإذا كان بإمكاننا رصد الموجات الطبيعية فيمكننا مقارنتها بالموجات غير الطبيعية، وبالتالي استخدامها في تشخيص الأمراض القلبية وسُمِّي هذا الجهاز بجهاز تخطيط كهربية القلب (Electrocardiograph) أو ما يسمى اختصاراً (ECG) ولا زالَ الجهاز قيد التطوير حتى وصل إلى شكله الحالي، ذاك الجهاز الذي اعتدنا سماع طنينه في وحدات العناية المركزة وغرف العمليات ويعمل الجهاز على تسجيل النشاط الكهربي للقلب ويقدِّم معلومات قيِّمة خاصة بسرعة القلب ونُظُمه.(1)
▪فما هي كهرباء القلب وكيف ينتجها؟
ما هو القلب؟
القلبُ تلك العضلة الصغيرة الجبارة التي تعمل ليل نهار ساعةً تلو الساعة ودقيقةً تلو الدقيقة بلا كلل أو ملل، لتحريك الدم باستمرار وإيصال التغذية والأوكسجين لخلايا جسدك، وأمور أخرى.
للقلب بنية مميزة، وليس مجرد عضلة عادية:
يتكون القلب من خلايا عضلية خاصة تسمى الخلايا العضلية القلبية (Cardiac cells) والتي تتكون من خيوط انقباضية اسمها ألياف تقلصية (contractile filament) ويمكن تحفيزها كهربيًا وتنقبض معًا بشكل إيقاعي ومتناغم وبين طبقات هذه الخلايا العضلية توجد خلايا عضلية معدَّلة من هذه الخلايا العضلية وموزعة في أماكن محددة تسمى الخلايا الموصلة (conducting cells) وتعمل كمولدات وموصلات لكهرباء القلب مكوِّنةً نظام التوصيل الكهربي للقلب (conducting system)
وبهذه الخلايا يتميز القلب بقدرته على إنتاج الكهرباء الخاصة به، من دون الاعتماد على أي مصدر خارجي وتسمى هذه الخاصية التلقائية (automaticity) ويتميز بقدرته على توصيل هذه الكهرباء من خلية عضلية إلى أخرى وتسمى هذه الخاصية الموصلية conductivity). (2))
مكونات نظام التوصيل الكهربي القلبي:
– العقدة الجيبية (sinus node) وهي المولد الرئيسي المسؤول عن بدء الاستثارة القلبية للقلب الطبيعي وتتميز بأنها الأسرع في إنتاج كهرباء القلب.
– العقدة الأذينية البطينية.
– الحزمة الأذينية البطينية.
– ألياف بُورْكِينِيي.
رحلة السيالة العصبية:
بعد إنتاج الكهرباء في العقدة الجيبية الموجودة في الجزء الأعلى من الأذين الأيمن من القلب تنتقل السيالات الكهربية (ِAction Potential) إلى السبيل بين العقد (intermodal pathway) وهو عبارة عن مُوصِّل خاص يوصِّل بين العقدة الجيبية والعقدة الأذينية البطينية (AV node).

يتميز السبيل بين العقد والعقدة الأذينية البطينية بأنهما أقل سرعة من العقدة الجيبية (SA node) وينتج عن تأخر استثارة العقدة الأذينية البطينية تأخير توصيل الإشارة الكهربائية. والحكمة من ذلك انقباض الأذين قبل البطين، فيفرغ معظم محتواه إلى البطين الأيمن.
ويجدر التنويه هنا إلى أن الأذين الأيسر يصل إليه أيضًا سيلات كهربية ويعمل بالتزامن مع الأذين الأيمن كجزء واحد.
ثم تنتقل السيالات الكهربية إلى الحزمة الأذينية البطينية (AV bundle) وهي الحزمة الوحيدة التي توصل السيالات العصبية من الأذينين الى البطينين ثم تنتشر السيالات الكهربية بعد ذلك في كل أقسام البطينين عبر ألياف بُورْكِينِيي المتميزة بسرعتها على نشر السيالات الكهربية.(3)
يعمل جهاز التوصيل بشكل متناغم وإيقاعي يضمن انقباض القلب وانبساطه ككتلة واحدة بدون اضطراب أو انقطاع وتكمن أهمية هذا الجهاز في وظيفة القلب الرئيسية وهي ضخ الدم في الدورتين الدمويتين الصغرى والكبرى.
تعال معنا لنتعرف بشكل موجز وبسيط على طريقة عمل جهاز التخطيط الكهربي القلبي (ECG)
تبدأ عملية إزالة الاستقطاب في العقدة الجيبية لتنتهي عند ألياف بُورْكِينِيي كما ذكرنا.
ويتكون القلب من أربع حجرات محاطة بالعضلات القلبية وهم الأذين الأيمن والأيسر، ثم البطين الأيمن والأيسر، وكلا الأذينين يعملان معًا وكذلك البطينين ككتلة واحدة أيضًا كما ذكرنا.
يمكنك معرفة تفاصيل الجهاز من منشورنا السابق (https://web.facebook.com/…/1416-%D8…/546405165521342/…)
في الحالة الطبيعية يَرسم الجهاز نمطًا متكررًا من الموجات وكل موجة تشير إلى انقباض جزء معين من القلب وكل موجة يشار إليها بحرف متفق عليه كالتالي:
الموجة الأولى الصاعدة وهي الموجة P تشير هذه الموجة إلى زوال استقطاب الأذينات وهذا يعني أننا سندخل في مرحلة الانقباض الأذيني (8)
المركب QRS تشير إلى زوال استقطاب البطينات اي أننا سندخل في مرحلة الانقباض البطينين وهو عبارة عن موجة أولى صغيرة نازلة Q ثم موجة كبيرة صاعدة R ثم موجة نازلة S (9)
الموجة T وتشير إلى تعافي خلايا البطينين أو إعادة استقطاب (Repolarization) البطينين وهذا يعني أن البطينات ستسترخي(10)
تشير هذه الموجات P QRS T إلى دورة قلبية واحدة وهي بالترتيب الانقباض الأذيني، ثم الانقباض البطيني، ثم ارتخاء القلب بالكامل، وهكذا تتكرر هذه الموجات كل دورة قلبية في كل نبضة (11)
وبناءً على هذه الأساسية البسيطة تُشخَّص شذوذات كهرباء القلب فمثلا في بعض الأمراض قد تختفي إحدى الموجات أو تدخل موجة جديدة في مكان معين أو قد تتقارب المسافات بين الموجات أو تتباعد.
ملاحظة: هذا التعقيد لعضلة القلب والتنظيم فيها ليس إلا غيضًا من فيض، دون مبالغة. فكيفية توليد الكهرباء، وكيفية المحافظة على النظم، والبروتينات والشوارد وتراكيزها الداخلة في ذلك، كل هذا يحتاج لشرح طويل نذكر فيه كل هذا الإبداع والتصميم، لذلك اختصرنا في المقال على فكرةٍ معينة. وهي الكهرباء.
فسبحان من خلق القلوب!

إعداد: مؤمن أبو يوسف
مراجعة: أحمد ناولو
تدقيق لغوي: محمود سلامة 

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
5 1 vote
Article Rating


تحميل المقال كـ PDF عبر باتريون

التعليقات
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments




المساهمون في الإعداد






0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x