xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
×


لا غالب اليوم إلا الله (الحمراء).

لا غالب اليوم إلا الله (الحمراء)



– لا غالب اليوم إلا الله (الحمراء).
في جنوب إسبانيا في ظل جبال الأندلس يشمخ حصنٌ يُشبه حصون الخيال بجماله ومناعته وهو حصن الحمراء.
شُيّد خلال النصف الثاني من القرن العاشر الميلادي؛ امتدت عملية البناء إلى خمسين ومائة عامٍ. قلعته تهيمن على أفق غرناطة وأسواره العظيمة محاطةً بسبعة وثلاثين برجًا، وغير جماله الأخّاذ، فامتاز بباحاتٍ فائقة الجمال، ومسرحٍ دامٍ لمكائد مميتةٍ، فاشتهر كصرحٍ معماريٍّ حيٍّ للهندسة الإسلاميّة في العالم الغربيّ.
اختير ضمن قائمة كنوز إسبانيا الاثني عشر في عام 2007.
سبب تسميته بالأحمر:
شيّده الملك المسلم العربيّ أبو عبدالله محمد الأول (محمد بن يوسف بن الأحمر)، وسُمي بالأحمر نسبةً إلى لحيته، ومن هنا تمت تسميته بقصر الحمراء، ومنهم من يقول بأن سبب التسمية تربتها الحمراء الطينية التي كانت سببًا في متانة البناء.
القصر بمظهره من الخارج يُعطي رسالةً عسكريةً قويةً مفادها أن المدينة قويةٌ ومحصنةٌ من الداخل والخارج، فكانت حصنًا منيعًا يُحاط بسبعةٍ وثلاثين برجًا عملاقًا، ولكنها لم تكن مَعلَم نصرٍ قط بل كانت وليدة الخوف.

قصة بنائه:
أولًا: اختيار المكان والتخطيط:
ففي عام 1238م كان العالم الإسلاميّ يتعرض لهجوم الحملات الصليبية منذ أكثر من قرنٍ، وبعدها بدأت الإمبراطورية الإسلامية بالتقلّص بسبب ضغط الممالك المسيحيّة.
حينها كانت قشتالة وأرغون قد سقطتا تحت حكم النصرانية، فبدأ بعض الملوك بالبحث عن ممالك لهم ليحتموا بها من الزحف المسيحيّ، فأتى محمد من بني نصرٍ إلى الجنوب (غرناطة) في ظروفٍ غامضةٍ، وعندما وصل بدأ بالبحث عن مكانٍ مناسبٍ لبناء حصنٍ منيعٍ لحماية عائلته بني نصرٍ، فكان قد سمع عن صرحٍ مشابهٍ تم بناؤه قبل مائة عامٍ على رأس جبلٍ، فصعد ليتحرى الأمر فكانت تلة سبيكة على ارتفاع مائة مترٍ، وتحيط بها جبال سيراننادا، فتُخيِّل له قصر أحلامه، وشرعوا برسم شكل البناء، وبدؤوا بالخطوة الأولى وهي بناء الحصن المشيّد والمعروف بالقصبة ليكون معقلًا ضخمًا لاحتواء جنوده، ولم يكن همهم البناء العسكريّ فقط، بل تزيين البناء وبناء الحدائق الخلاّبة، والنوافير بأشكالٍ متعددةٍ، وبجانبه تم بناء مكانٍ مخصصٍ (المدينة) ليتمكن الأشخاص الذين يديرون هذا الحصن من العيش فيه، فكان يحتوي على سبل الحياة من مخابز، ومدبغة، ومخازن للحنطة والشعير، فقد كانت مزدهرةً بالحياة.
وكان القصر محاطًا بسورٍ عظيمٍ، موزعٌ عليه أبراج مراقبةٍ بانتظامٍ، وكان من أهدافها الرئيسية مراقبة الزحف المسيحيّ، وقد أُسس وقتها نظامٌ استخباراتيٌّ جيدٌ لهذه المهمة، وتم استخدام الصفائح العاكسة والنار والدخان بشكل ٍمشفّرٍ للتحذير عندما يكون هناك خطرٌ وشيكٌ بين الأبراج ليتم إيصال الخبر للقصر، وعندما وصل الزحف إلى إشبيلية، تم رفع الأبراج لارتفاعٍ أكبر.

ثانيًا: الشروع في البناء:
أما عملية البناء فكان الأساسيّ في كل برجٍ عبارةً عن حجرةٍ مربعةٍ تحتوي على الأقواس في داخلها، مكررةٍ عى شكل طبقاتٍ تشبه الكعكة، ولكن عندما استمر البناء للأعلى تبيّن أن البناء في الأسفل ضعيفٌ ولا يحتمل إضافةً فتم ملء هذه الأقواس في الطبقات السفلى لتزداد متانة البناء، ولكن واجهتهم مشكلةٌ كبيرةٌ وهي كيفية إيصال المياه من النهر في الأسفل الموجود في شمال الموقع (نهر داروا) إلى أعلى الجبل (الحصن) فلم يكن هناك مصدرٌ للماء على تل سبيكة، حيث إنهم صمموا الحدائق الخلابة المزروعة بالورد وغيرها من الأشجار الجميلة، بالإضافة لبعض المزارع للفاكهة والخضار والنوافير التي تمتاز بالتصميم الإسلامي لكنها جميعها تحتاج الماء، فبدأ المهندسون ومحمد الأول بالعمل من أجل ذلك، فبدؤوا مباشرةً بالبحث عن مصدر النهر للوصول لنقطة تكونُ أعلى من القصر، وترك الباقي لطاقة النهر، ولكن لم تكن هناك أيّ نقطةٍ موجودةٍ، فتم بناء سدٍّ فوق مستوى حصن الحمرا، ليحافظوا على الضغط الكافي لتغذية الحصن، فيكون هذا السد شبكة صهاريج قادرةً على تزويد مياهٍ تكفي لملء بركة سباحةٍ ضخمةٍ كل خمس ثوانٍ لتصل إلى الحمراء الواقعة في الأسفل، فتتدفق مياه الخزان المجمعة إلى قناةٍ مرصوفةٍ بالطابوق، وتسمى الساقية ولكن كل هذا كان بداية المشروع فقط.
فكان هناك أكثر من عقبةٍ بعد، أوّلها وجود الخزان في وادٍ بين ثلاثة تلالٍ، ولإيصاله إلى الحمراء، عليهم بناء قناةٍ مائيةٍ، طولها 6 كيلومتر، تتعرج عبر التلال المحيطة، ويجب أن تنقل حمولة سبعة ألاف بركة سباحةٍ، بحجم البركة الأولومبية يوميًا لإعالة السكان المتزايدين، وتلبية احتياجاتهم، وستنجح إذا حُفرت في أسفل التل بانحدارٍ ثابتٍ فقط، وحتى عندما وجدوا التلال في طريقهم بنوا طريقًا خلالها، فساعد ذلك التربة لتفادي خطر الانهيار، وأخيرًا تم بناء قناةً مائيةً بين آخر تلةٍ (جنات العريف) والحمرا، وهنا وصلت المياه إلى الحصن وبكمياتٍ توفر بناء الحدائق والنوافير التي تجعل من الحصن جنةً على الأرض، وكانت تمتاز بأنها مياهٌ جاريةٌ لا تركد أبدًا وهذا ما جعلها عذبةً باستمرارٍ، ولكن ماذا إذا زاد منسوب المياه عن الحد المطلوب! فسوف يؤدي ذلك إلى تزاحم المياه وإعاقة حركتها في الساقية، فتم تركيبُ صمام أمانٍ وعملُ مسارٍ جانبيٍّ للمياه التي تزيد عن المنسوب وتعود لتصب في نهر رادوا من جديدٍ، وعندما ظهرت مشكلة الجفاف في الصيف بسبب استهلاك الحمرا مخزونها كاملًا، فتم بناء مجموعةً ضخمةً من الخزانات أُقيمت على منطقةٍ مرتفعةٍ على تل جنات العريف، ولإيصال الماء إلى تلك الخزانات تمّ تسخير حمارٍ لتحريك آلية مسنناتٍ خشبيةٍ متتاليةٍ، وعندما يسير الحمار في دوارٍ فإنه يُحرّك دولابًا أفقيًا، وهذا الدولاب يُحرك دولابًا آخر مُسننًا يحمل معه أوعيةً خاصةً لنقل المياه.
تعطلت مخارج المياه في هذه البركة حين حاول الأسبان التعرّف على سر انتظام تدفق المياه بالشكل الزمنيّ الذي كانت عليه، وقد وصلت براعة المهندسين المسلمين في القرن الرابع الهجري/ العاشر الميلادي حداً كبيراً في صنع أشكالٍ مختلفةٍ من الفوارات يفور منها الماء كهيئة السوسنة، ويتم تغييرها حسب الحاجة ليفور الماء كهيئة الترس وفي أوقاتٍ زمنيةٍ محددةٍ، وتمثل فوارات قصر الحمراء وجنة العريف نموذجًا متطورًا لِما وصلت إليه إبداعات المسلمين في ذلك الوقت.
وفي الختام؛
لكن لم يشأ الله أن يُكمل محمد الأول حلم البناء كاملًا، توفي قبل نهاية العمل واستمر الخلفاء من بعده ببناء السور حول الحصن، وبناء القصور التي سيكونون فيها، فكان لكل ملكٍ بصمةٌ خاصةٌ به تُميزه.

المصادر :
غرناطة وقصر الحمراء ، محمد توفيق ،ص75, 76, 77, 78, 79
https://masyaf4all.justgoo.com/t496-topic

YouTube video

 

https://www.youtube.com/watch?v=jAOErFwreiQ

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
0 0 votes
Article Rating


تحميل المقال كـ PDF عبر باتريون

التعليقات
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments




المساهمون في الإعداد






0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x