مرحبًا بكم في الإصدار الجديد لموقع الباحثون المسلمون.. تجري عملية تطوير للموقع بأكمله.

الإسلام والعلم

علماء الرياضيات في القرنين الخامس والسادس عشر: القاضي زاده الرومي

#علماء_الرياضيات_في_القرنين_الخامس_والسادس_عشر
4.1
#قاضي_زاده_الرومي (توفي سنة 1440 تقريبًا):
• اسمه الكامل: صلاح الدين موسى بن محمد بن محمود قاضي زاده البورصاوي الرومي. وُلد في بورصة (تركيا)، وكان كل من جده ووالده قاضيًا في بورصة، وتلقى تعليمه الأولي فيها، ثم تعلم مبادئ الرياضيات وعلم الكونيات، ثم انتقل إلى سمرقند وأصبح معلمًا للفلكي: أولوگ بيه المتوفى سنة (1449)، وقد أصبح مدير هيئة التدريس في مدرسة سمرقند، كما أصبح مشرفًا على المرصد الذي أسّسه تلميذه أولوگ بيه، وتوفي هناك في سمرقند، ودفنه طالبه في الحي الملكي.
جعل قاضي زاده مساهماته الهامة في مجال التطوير العلمي في مجالَيْ الرياضيات والفلك في الأدب العثماني؛ ولذلك ازدهرت أعماله في كلٍّ من: الأناضول، وسمرقند، ومن أهم أعماله: (شرح الملخص في الهيئة)، وكتاب (شرح أشكال التأسيس) وكانا مكتوبين باللغة العربية، وفي مجالَيْ الفلك والرياضيات. وقد كتب كتابًا أيضًا بسّط من خلاله طريقة استخراج جب زاوية واحدة للقوس، تحت عنوان: (رسالة في استخراج جب درجة واحدة).
وكان من طلاب قاضي زاده طالبَيْن مشهورَين، هما: علي القوشجي المتوفى سنة (1474)، وفتح الله الشيرواني المتوفى سنة (1486)، واللذان كان لهما أثر في التراث الرياضي الفلكي في التاريخ العثماني. وأوضح في مقدمة كتابه (تحفة الرئيس في شرح أشكال التأسيس) أنه على الفقهاء الذين يعطون نظرات في أسئلة الكون الوجودية في فتواهم أن يدرسوا الهندسة إذا ما أرادوا أن يكونوا عادلين في التعامل مع هذه المسائل من وجهة نظر شرعية، وشدّد على ضرورة العلم الفلسفي الديني للحديث في القضايا الكونية، وهذه المقدمة تعكس الفهم العام للمنظور العلمي العثماني.
بالإضافة إلى ما سبق، فإنّ قاضي زاده قد كتب عدة كتب أخرى في مجالَيْ الرياضيات والفلك، وأدلى بمساهمات كبيرة في أعمال أولوگ بيه، وكتب الكثير من التعليقات في علم الهندسة، نذكر منها:
• (تحفة الرئيس في شرح أشكال التأسيس) وقد كتب هذا التعليق على كتاب أشكال التأسيس في سمرقند، الذي كان بدوره ملخَّصًا لكتاب (أصول الهندسة) المنقول عن إقليدس، خاصةً البحوث المتعلقة بالنظريات والمثلثات. ولقد أكمله سنة (1412)، وعرضه على أولوگ بيه، ويوجد حاليًا ما يقرب من مئتي نسخة عنه في المكاتب.
• ومنها: (رسالة دار بيان استخراج جيب يك درجة) رسالة في استخراج جيب درجة واحدة، وذلك عن طريق القواعد والعمليات الحسابية التي وضع مبادئَها غياثُ الدين القاشي. وعلى الرغم من أنه تعليق على كتاب (رسالة الوتر والجيب) لكاتبه: القاشي، لكن بسبب أصالة الموضوع وغزارة ما به فيمكن اعتباره كتابًا مستقلًا للرومي، ووَفقًا لصالح ذكي المتوفى سنة (1921) فإنه أهم ما كتبه الرومي.
• ومنها: (رسالة في المساحة) وهذا العمل قد كتبه الرومي باللغة الفارسية، ويعالج المشاكل الأساسية التي تواجه المسّاحين أثناء عمليات مسحهم، وقد ذكر هذا قائلًا في المقدمة: “إنّ بعض أصدقائي قد طلبوا مني حلولًا للمشاكل التي تواجههم أثناء حسابهم للمساحات”، وقد كتب في هذا العمل أربعة أركان (فصول)، واثنتي عشرة قاعدة (قسم).إعداد: أحمد راتب مطر
تدقيق لغوي: طارق القضماني
تصميم خالد ابداوا

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88

مقالات ذات صلة

زر الذهاب إلى الأعلى